NEWSY

Skuteczność zastosowania diklofenaku

w leczeniu OA

Jednym z leków wykorzystywanych do leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów (OA, osteoarthritis) jest diklofenak. Zhen-han Deng i in. przeanalizowali dostępne w bazach medycznych badania dotyczące tego zagadnienia. Diklofenak okazał się skuteczny zarówno w leczeniu bólu, jak i w poprawie funkcjonalności chorych (95% CI 0,19–0,62, p = 0,0003; 95% CI 0,03–0,43, p = 0,03). Spośród działań niepożądanych najczęściej obserwowano: suchość skóry, rumień skóry, zmiany alergiczne na skórze.

Deng Z.H., Zeng C., Yang Y. et al.: Topical diclofenac therapy for osteoarthritis: a meta-analysis of randomized controlled trials. Clin Rheumatol 2015 Aug 5 [EPUB].

Zmiany w układzie sercowo-naczyniowym

u osób dorosłych chorujących na MIZS

Badacze porównywali zmiany w układzie sercowo-naczyniowym u dorosłych (średnia wieku 38 lat) z rozpoznanym w przeszłości młodzieńczym idiopatycznym zapaleniem stawów (MIZS), zależnie od aktywności i ciężkości przebiegu choroby oraz stosowanych leków.

Okazało się, że przegroda międzykomorowa była grubsza u chorych na MIZS niż w populacji ogólnej (średnio ± SD 0,8 ± 0,2 cm wobec 0,7 ± 0,1 cm, p = 0,036). Wykazano również zmiany w funkcji rozkurczowej mięśnia sercowego na podstawie badania echokardiograficznego, charakteryzujące się zwolnionym czasem przepływu przez zastawkę mitralną (165 ± 36 ms wobec 180 ± 40 ms, p = 0,029), większą powierzchnią lewego przedsionka (16,4 ± 2,9 cm² wobec 15,1 ± 2,8 cm², p = 0,015) oraz wyższą wartością wskaźnika E/e’ (5,3, 4,6–6,3 wobec 4,8, 3,9–5,7, p = 0,036). Istotnie statystycznie wyższe ciśnienie krwi stwierdzono w grupie osób chorych niż w grupie kontrolnej – ciśnienie skurczowe: 120 ± 15 mm Hg wobec 114 ± 9 mm Hg, p = 0,021; ciśnienie rozkurczowe: 76 ± 10 mm Hg wobec 71 ± 8 mm Hg, p = 0,009. Nie obserwowano różnic w długości odcinka QT. Wyższa wartość wskaźnika E/e’ w przyszłości wiązała się z występowaniem u chorych w trakcie przebiegu choroby: wyższych stężeń CRP, formy wielostawowej MIZS, dłuższego czasu trwania MIZS, przyspieszonego OB oraz stosowania prednizolonu.

Podsumowując: u osób chorych w dzieciństwie na MIZS o aktywnym przebiegu w porównaniu z populacją ogólną stwierdza się nieznaczne pogrubienie przegrody międzykomorowej oraz wskaźniki świadczące o wyższym ciśnieniu w lewej komorze.

Aulie H.A., Estensen M.E., Selvaag A.M. et al.: Cardiac Function in Adult Patients with Juvenile Idiopathic Arthritis. J Rheumatol 2015 Sep, 42 (9), 1716–1723.

Zastosowanie sekukinumabu w ŁZS

Interleukina 17A to cytokina zapalna, która bierze udział w patogenezie rozwoju łuszczycowego zapalenia stawów (ŁZS). Sekukinumab jest podskórną ludzką antyinterleukiną 17A. „Lancet” opublikował wyniki stosowania sekukinumabu u osób chorych na ŁZS.

W badaniu brali udział chorzy od 18 r.ż. z aktywną postacią ŁZS. Otrzymywali oni dawki leku podskórnie: 300 mg (100 chorych), 150 mg (100 chorych) lub 75 mg (99 chorych) raz w tygodniu. U 98 chorych stosowane było placebo. W 24 tyg. badania we wszystkich grupach leczonych sekukinumabem obserwowano spadek aktywności choroby, wyrażony większym odsetkiem osiągnięcia przez chorych 20% poprawy (ACR20, American College of Rheumatology response criteria), w porównaniu z grupą otrzymującą placebo. Poszczególne wyniki były następujące: dla dawki 300 mg – 54 (54%) pacjentów, iloraz szans wobec placebo 6,81, 95% CI 3,42–13,56, p < 0,0001; dla dawki 150 mg – 51 (51%) pacjentów, 6,52, 3,25–13,08, p < 0,0001; dla dawki 75 mg – 29 (29%) pacjentów, 2,32, 1,14–4,73, p = 0,0399; dla placebo – jedynie 15 (15%) pacjentów.

Do 16 tyg. leczenia najczęściej zgłaszanym działaniem niepożądanym leku były infekcje górnych dróg oddechowych (4% dla dawki 300 mg, 8% dla dawki 150 mg, 10% dla dawki 75 mg i 7% dla placebo) oraz nieżyt nosa i gardła (6% dla dawki 300 mg, 4% dla dawki 150 mg, 6% dla dawki 75 mg i 8% dla placebo). Poważne działania niepożądane wystąpiły u 5% chorych otrzymujących sekukinumab w dawce 300 mg, u 1% chorych otrzymujących lek w dawce 150 mg, u 4% chorych przyjmujących 75 mg i u 2% chorych stosujących placebo. W trakcie badania nie wystąpił żaden zgon.

Podsumowując: sekukinumab w dawce 300 i 150 mg stanowi nową opcję terapeutyczną w leczeniu aktywnej postaci ŁZS.

McInnes I.B., Mease P.J., Kirkham B. et al.: Secukinumab, a human anti-interleukin-17A monoclonal antibody, in patients with psoriatic arthritis (FUTURE 2): a randomised, double-blind, placebo-controlled, phase 3 trial. Lancet 2015 Jun, S0140-6736 (15) 61134–61135.

Istnienie przeciwciał predysponujących

do rozwoju PZS

Prawda czy mit?

Przeciwciała są charakterystycznym markerem pierwotnego zespołu Sjögrena (PZS) i stanowią podstawę wielu badań dotyczących patogenezy tego schorzenia. W ostatnich latach zaczęto zastanawiać się nad tym, jak wcześnie u osób z rozpoznanym PZS pojawiają się specyficzne przeciwciała jeszcze przed wystąpieniem objawów choroby. W ocenie badaczy ze Szwecji w populacji chorych na PZS w Malmö przynajmniej jedno przeciwciało specyficzne było wykrywane przed wystąpieniem objawów klinicznych aż u 81% chorych nawet do 20 lat (średnio 4,3–5,1 roku) przed postawieniem diagnozy PZS. Do najczęściej stwierdzonych przeciwciał należały: przeciwciała przeciwjądrowe, czynnik reumatoidalny oraz przeciwciała anty-Ro60, anty-Ro52 i anty-La. Przeciwciała anty-Ro i anty-La wiązały się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju PZS, szczególnie postaci o wczesnym początku i ciężkim przebiegu. Największą wartość predykcyjną miały przeciwciała specyficzne anty-SSA: anty-Ro60 i anty-Ro52 (25%, 100%).

Theander E., Jonsson R., Sjöström B. et al.: Prediction of Sjögren’s Syndrome Years Before Diagnosis and Identification of Patients With Early Onset and Severe Disease Course by Autoantibody Profiling. Arthritis Rheumatol 2015 Sep, 67 (9), 2427–2436.

Związek między obecnością

przeciwciał antyfosfolipidowych

a powikłaniami naczyniowymi w chorobie Takayasu

N.P. Jordan i in. podsumowali retrospektywnie występowanie przeciwciał antyfosfolipidowych (lupus anticoagulant, przeciwciała przeciwkardiolipinowe w klasie IgG i IgM) u 22 chorych z rozpoznaną chorobą Takayasu. Przeciwciała te lub rozpoznany pełnoobjawowy zespół antyfosfolipidowy stwierdzili u 45% chorych.

Autorzy obserwowali powikłania naczyniowe u 70% chorych na chorobę Takayasu z przeciwciałami antyfosfolipidowymi oraz tylko u 25% chorych bez obecności tych przeciwciał (p = 0,035). Najczęściej występującym przeciwciałem był antykoagulant toczniowy. Do powikłań naczyniowych zaliczono: udar, przemijający atak niedokrwienny (TIA, transient ischemic attack), utratę widzenia, zmiany w naczyniach (m.in. szyjnych, nerkowych, udowych, wieńcowych) wymagające interwencji zabiegowej.

Podsumowując: autorzy stwierdzili, że przeciwciała antyfosfolipidowe, szczególnie antykoagulant toczniowy, predysponują w chorobie Takayasu do rozwoju powikłań naczyniowych. Same zaś przeciwciała charakterystyczne dla zespołu antyfosfolipidowego nie należą do rzadkości w tej chorobie.

Jordan N.P., Bezanahary H., D’Cruz D.P.: Increased risk of vascular complications in Takayasu’s arteritis patients with positive lupus anticoagulant. Scand J Rheumatol 2015 May, 44 (3), 211–214.

Zajęcie obwodowego układu nerwowego

w TRU

W ostatnim numerze „Lupus” opublikowano ciekawe podsumowanie oceny częstości występowania polineuropatii obwodowej w przebiegu tocznia rumieniowatego układowego (TRU). Badaniem objęto 150 chorych na TRU. Do oceny funkcjonalnej i oceny jakości życia użyto zmodyfikowanej skali Rankine’a oraz kwestionariusza SF-36. Polineuropatia była definiowana jako obustronne objawy kliniczne potwierdzone w badaniach neurologicznych.

Okazało się, że aż u 15,3% chorych obserwowano polineuropatię, głównie z objawami czuciowymi drętwienia i mrowienia oraz bólu, z łagodnymi objawami zniesienia odruchu skokowego oraz obniżonego progu bólowego. Objawy te nie wpływały jednak na funkcjonowanie chorych, nie znalazły również odzwierciedlenia w pogorszeniu jakości życia. W badaniach neurograficznych stwierdzano najczęściej neuropatię aksonalną, głównie zlokalizowaną w części dystalnej kończyn dolnych. W porównaniu z chorymi bez polineuropatii chorzy na TRU z zajęciem obwodowego układu nerwowego byli starsi. Grupy te nie różniły się jednak pod względem demograficznym ani zajęcia innych narządów.

Jasmin R.: Clinical and electrophysiological characteristics of symmetric polyneuropathy in a cohort of systemic lupus erythematosus patients. Lupus 2015 Mar, 24 (3), s. 248–255.

Oprac. dr n. med. Agata Sebastian